ENDÜSTRİYEL OTOMASYON
Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Alanı:AMAÇ: Dünyada özellikle 1980'li yıllardan sonra, endüstriyel ürünlerin tasarım ve
üretiminde köklü değişiklikler meydana gelmiştir. Gelişen ve değişen dünya
pazarlarında teknolojinin ilerlemesiyle, endüstriyel ürünlerin nitelik ve
işlevlerinde de önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Hızla gelişen teknoloji ve
sürekli değişen pazar koşulları, daha ekonomik ve kaliteli ürünler isterken;
müşteri beklentileri ise çok işlevli ürünler yönünde gelişmiştir. Müşterilerin hızla
değişen istekleri ve yoğun pazar rekabeti sonucu, ürün ömürleri çok kısalmıştır.
Böylesine çetin koşullar karşısında alışılmış tasarım ve imalat teknolojisi
yetersiz kalmış, bu ihtiyacı gidermek üzere yeni kavram ve yöntemler
doğmuştur. Bunlardan biri de endüstriyel otomasyon kavramıdır. Endüstriyel
otomasyon, özellikle tasarım felsefesini ve mühendislik eğitimini etkilemiş,
endüstriyel teknoloji üretimi ve mühendislik eğitiminde önemli değişikliklere
neden olmuştur. Robot teknolojisinin her alanda yaygın şekilde kullanıldığı
günümüzde, endüstriyel otomasyon teknolojinin zorunluluğudur.
Ürün tasarımı, sistem dinamiği ve akıllı kontrol, üretim süreçlerinin
gözlemlenmesi, modellenmesi ve kontrolü, hareketli robot sistemleri, kuvvet
elektroniği, mikro sistem tasarımı ve uygulamaları, endüstriyel kontrol tasarımı,
algılayıcılar ve robot sistemleri, görüntü işleme, yapay sinir ağları, yapay zekâ
ve sanal gerçeklik gibi alanlar, savunma sanayi, otomotiv ve tekstil sektörleri
endüstriyel otomasyonun ilgi alanlarından başlıcalarıdır.
Bu amaçla ülkemizde de Japon ve Türk hükümetleri arasında Ekim
2000’de imzalanan işbirliği anlaşması gereğince “Endüstriyel Otomasyon
Teknolojileri Bölümü Kurulumu Projesi”ne başlanmış ve proje 2010’da
neticelendirilecektir.
Öğretim programlarının ve modüllerin hazırlanma aşamalarında, iş
yaşamının iş gücüne dönük gereksinimlerinin tüm yönleriyle dikkate alınması
amacıyla sektördeki kuruluşlarla görüş alışverişi ve iş birliği yapılmış, anketlerle
Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri alanında program geliştirme sürecine yön
verecek veriler elde edilmiştir. Program geliştirme sürecinde üniversitelerden
uzmanlarla ve sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapılmıştır. Sektör taraması ve
meslekî yeterliklerin belirlenmesi anketlerle gerçekleşmiştir. Bu anketler
sonucunda Türkiye genelinde endüstriyel otomasyon sektörü’nün ihtiyaçları ve
programdan beklentileri tespit edilmiştir. Bu ihtiyaçlar, program çalışmalarının
temelini oluşturmuştur.
Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Alanı Programında;
1. Endüstriyel Kontrol,
2. Mekatronik
dalları yer almaktadır.
ÖĞRETİM PROGRAMI İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR
SEKTÖR ENDÜSTRİYEL OTOMASYON
ALAN ENDÜSTRİYEL OTOMASYON TEKNOLOJİLERİ
ALANIN TANIMI
Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri alanı altında yer
alan dalların yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim
ve öğretim verilen alandır.
ALANIN AMACI
Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri alanı altında yer
alan mesleklerde sektörün ihtiyaçları, bilimsel ve
teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan
meslekî yeterlikleri kazanmış nitelikli meslek
elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır.
DAL PROGRAMLARI, TANIMLARI VE AMAÇLARI
1. MEKATRONİK DALI
Tanımı : Mekatronik teknisyeninin ve alt mesleklerin
sahip olduğu yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim
ve öğretim verilen daldır.
Amacı: Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri alanında
mekatronik teknisyenliği mesleğinin ve sertifika
programları ile yetiştirilen alt mesleklerin yeterliklerine
sahip meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır.
2.ENDÜSTRİYEL KONTROL DALI
Tanımı : Endüstriyel kontrol ve alt mesleklerin sahip
olduğu yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve
öğretim verilen daldır.
Amacı: Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri alanında
endüstriyel kontrol mesleğinin ve sertifika programları
ile yetiştirilen alt mesleklerin yeterliklerine sahip
meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır.
GİRİŞ KOŞULLARI
Öğrencilerin sağlık durumu, Endüstriyel Otomasyon
Teknolojileri alanı altında yer alan mesleklerin
gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmalıdır.
İSTİHDAM ALANLARI
Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri alanından
mezun olan öğrenciler, seçtikleri dal/meslekte
kazandıkları yeterlikler doğrultusunda;
1. Otomotiv,
2. Plastik,
3. Makine,
4. Tekstil,
5. Gemi Otomasyonu,
6. Enerji,
7. Petrokimya,
8. Tarım,
9. Gıda,
10. Tıp Elektroniği,
11. Savunma,
12. Uçak,
13. İletişim vb.
yerlerde çalışabilir.
EĞİTİM-ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI
1. Program mesleki ve teknik eğitim alanında
diplomaya götüren ortaöğretim kurumları ile belge
ve sertifika programlarının uygulandığı her tür ve
derecedeki örgün ve yaygın mesleki ve teknik
eğitim-öğretim kurumlarında uygulanmaktadır.
2. Programın uygulanabilmesi için Endüstriyel
Otomasyon Teknolojileri alanı standart donanımları
ve mesleklerin gerektirdiği ekipmanlar
sağlanmalıdır.
EĞİTİMCİLER
1. Programın uygulanmasında Endüstriyel
Otomasyon Teknolojileri alanında eğitim almış ve
tercihen sektör deneyimi olan alan öğretmenleri
görev almalıdır.
2. Programın uygulanmasında gerektiğinde
Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri alanında
sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve
meslek elamanlarından yararlanılabilir.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Sınıf
Geçme ve Sınav Yönetmeliği’ne göre çeşitli ölçme
araçları kullanılarak öğrencilerin değerlendirilmesi
esastır. Buna göre;
1. Dersin altındaki modüllerin işlenişi sırasında
kazandığı (bilgi, beceri ve tavırlar) yeterlikler,
2. Okulda, işletmede ve kendi kendilerine yaptıkları
tüm öğrenim faaliyetleri değerlendirilerek
öğrencilerin dersteki başarısı belirlenir.
YATAY VE DİKEY GEÇİŞLER
Program; geniş tabanlı ve modüler yapıda
düzenlendiğinden, Mesleki ve Teknik Eğitim
Yönetmeliği çerçevesinde yatay ve dikey geçişlere
olanak sağlanır.
1. Alan/dalda sertifika, belge ve diplomaya götüren
tüm programlar ve dallar arasında geçiş yapılabilir.
2. Diploma almaya hak kazanan öğrenci, Endüstriyel
Otomasyon Teknolojileri alanının devamı
niteliğindeki programların veya bu alana en yakın
programların uygulandığı meslek yüksek okuluna
sınavsız geçiş yapabilir ya da sınav sonuçlarına
göre diğer yüksek öğrenim kurumlarını tercih
edebilir.
BELGELENDİRME
1. Mezun olan öğrenciye alanda/dalda diploma verilir.
2. Öğrencinin seçtiği dal ile ilgili aldığı tüm dersler ve
modüller diploma ekinde belirtilir.
3. Öğrenciye, programdan ayrıldığında veya mezun
olduğunda, kazandığı yeterlikleri gösteren ve bir
yaygın mesleki ve teknik eğitim programı ile aynı
yeterlikleri kazanan kişilere eş değer belge verilir.
4. Öğrencinin kazandığı mesleki yeterlikler sertifikaya
yönelik belgelendirmelerde değerlendirilir.
EĞİTİM SÜRESİ
1. Alan programının toplam eğitim süresi, 9. sınıftan
sonra 3 öğretim yılı olarak planlanmıştır.
2. Eğitim süresinin okul, işletme ve bireysel öğrenme
için ayrılmış dağılımı, Endüstriyel Otomasyon
Teknolojileri alanı haftalık ders çizelgesi, dersler ve
modüller ile ilgili açıklamalarda belirtildiği gibi
uygulanır.
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Modüler öğretime yönelik ağırlıklı olarak bireysel
öğrenmeyi destekleyici yöntem ve teknikler uygulanır.
1. Öğretmenler öğrencilere rehberlik eder.
2. Öğrenciler kendi kendine öğrenmeye teşvik edilir.
3. Öğrencilerin aktif olması sağlanır.
4. Öğrenciler araştırmaya yönlendirilir.
5. Öğrenciler kendi kendilerini değerlendirebilir.
6. Öğrencilere yeterlik kazandırmaya yönelik yöntem
ve teknikler uygulanır.
İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK KURUM VE KURULUŞLAR
Öğrenciler, programın gerektirdiği öğretim faaliyetleri,
istihdam olanakları ve planlama konularında çevredeki
üniversiteler, sivil toplum örgütleri, endüstriyel
otomasyon sektöründe yer alan firmalar, meslek
odaları ve meslek elemanları ile iş birliği yapılarak
yönlendirilir.
ÖĞRENCİ KAZANIMLARI
Programın sonunda seçtiği dala/mesleğe yönelik
olarak öğrenci;
1. Alandaki ortak temel, bilgi ve becerileri
kazanabilecektir.
2. Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri alanının temel
yeterliklerine sahip olabilecektir.
3. Dalın gerektirdiği işleri yapabilecektir.
4. Dalın gerektirdiği özel meslekî yeterlikleri
kazanabilecektir.
EĞİTİM ÖĞRETİM FAALİYETLERİ
Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Alanı Haftalık
Ders Çizelgesi’nde yer alan dersler ve bu derslerin
altındaki modüllerin içeriğindeki eğitim-öğretim
uygulamaları yapılır.