Tünel Aydınlatma Havalandırma Isıtma ve Enerji Otomasyon Sistemi

Tünel otomasyon sistemi, tünel havalandırma, aydınlatma, ısıtma kontrolü ve enerji kontrolünü sağlamaktadır. Tünel içerisinde bulunan şaft fanları ve jet fanlar otomasyon sisteminde kumanda edilmektedir. Fanların çalışma kontrolleri tünel içinde bulunan CO, Co₂, NO, No₂ ve visibilitimetreden okunan veriler değerlendirilerek yapılmaktadır. Fanların çalışma kontrolü için 4 ana seviye belirlenmiş ve bu seviyelerde hangi fanların devreye gireceği ve devreye girecek fanların sayısının ne olacağı PLC tarafından veya merkez kontrol odasındaki operator tarafından belirlenebilmektedir.

Tünel aydınlatmaları, tünel içerisine yerleştirilen lümünansmetreden okunan değere göre veya anahtarlar üzerinden kumanda edilebilmektedir.

Tünellerde güvenlik ve ilkyardım amaçlı yangın söndürücüler ve telefon kabinleri bulunmaktadır. Yangın söndürücülere ait olan sinyaller SCADA sayfasından izlenebilmektedir.

Tünelde yer ısıtması mevcuttur. Doğal koşulların sert olması sebebiyle yol altına yerleştirilen ısıtıcı kablolar SCADA sisteminden kontrol edilebilmekte ve izlenebilmektedir. Aynı zamanda sıcaklık problarından alınan bilgi doğrultusunda ısıtıcı kabloların çalışması PLC'ler tarafından ayarlanmaktadır. Salang'ta halihazırda bir elektrik şebekesi olmadığı için tünelin enerji ihtiyacı 2 adet Generatör ile sağlanmaktadır. Generatörlerin çalışmasına ait bilgile ile ana şalterlerin kumandası SCADA ve PLC sisteminden yapılmaktadır.

KUMANDA

Şebeke kesintilerinde ve çeşitli arıza durumlarında uzakta bulunan bu istayonların bilgisayar aracılığı ile izlenmesi ve gerekli müdahalelerin yapılması ve otomatik manevra yaptırılması,

• Isıtma kablolarının kumandası
• Jetfanlar ve Şaftfanların kumandası
• Trafik lambalarının kumandası
• Aydınlatma sistemi kumandası

İZLEME

Sistemde yer alan trafolara ait çalışma durumlarında çektiikleri akımların izlenmesi ,geçmişe yönelik inceleme imkanının sağlanması, trend oluşturulması, alarm durumlarının

• tespit edilip raporlanması,
• Isıtma kablolarının durumu
• Trafolar ve fanlara ait sinyallerinin ve önemli ikazlarının on-line izlenmesi
• Fanları çalışma durumları ve yönlerinin izlenmesi
• Gaz sensörlerinden okunan değerlerin izlenmesi,
  şeklinde sıralanabilir.

SCADA uygulama programı

Tünel otomasyonu yazılımında mevcut alan izleme ve kumanda sayfaları aşağıdaki gibidir,

» Tünel genel görünüş ana sayfası,
» Enerji izleme sayfası,
» Parametre ayar sayfası,
» Gaz seviyeleri izleme sayfası,
» Fan alarm sayfaları,
» Alarm sayfası,
» Trend sayfaları.

Gaz ölçüm değerleri
CO,NO ve NO2 gazlarına ait değerler gösterilmektedir. Değerler ppm değerleri olup PLC'lerin tazeleme oranlarına göre değerleri PLC'den okumaktadır.

Trafik lambaları kontrolü
Bu lambalar acil durumlarda yanıp sönerek tünele giriş yapacak araçları ve yayaları uyarmak için kullanılmaktadırr. Bu lambaların kontrolü SCADA üzerinden yapılabilmektedir

Yangın alarmı
Tünel içerisinde çeşitli noktalardan alınan yangın alarmı bilgileri otomasyon sisteminden izlenebilmektedir.

Yangın tüpleri,telefonlar ve sensörler
Yangın tüplerinin yerleri, tüplerin yerinde olup olmadığı, telefonların yerleri ve çalışıp çalışmadıkları otomasyon sistemi tarafından takip edilmektedir.

Tünel aydınlatması
Tünel içerisindeki lambaların dışarıdaki lux olarak güneş ışığı derecesine göre PLC kontrollü olarak yanıp sönmektedir.

Tünel fanları
Tünel otomasyonunda en önemli noktalardan biri fanların kumanda ve izlemesidir. Sistemde çalışan bütün fanların çalışması için hazırlanan senaryoda fanların gaz sensörlerinden okunan bilgilere göre çalışması öngörülmüştür. Sistemde daha önce bahsedildiği gibi 4 adet çalışma seviyesi tanımlanmıştır. 1. seviye en düşük seviye olarak tanımlanmıştır daha sonra sırayla diğer seviyeler gelmektedir. Operatör her seviye için çalışabilecek fan sayısını SCADA ekranından tanımlayabilmektedir. Fanlar için MCC panosunda ortak bir oto-manuel şalterinin bulunmaması nedeni ile kuzey ve güneydeki fanlardan 5'er tanesi otomatik pozisyonunda ise PLC fanların çalışmasını otomatik olarak üstlenir ve şartnameye uygun senaryo üzerinden fanları çalıştırır. Fanlar PLC üzeirnden otomatik modda çalışırlarken PLC fanların çalışma sürelerini ayarlar ve bu sayede fanlar çalışma süresi bakımından eşitlenirler. Aşağıdaki şekilde genel olarak fanların SCADA ekranındaki görüntüsü gösterilmiştir